13 sierpnia 2025 roku Stany Zjednoczone przedstawiły ambitny plan rewolucjonizacji swoich zdolności obrony przeciwrakietowej za pomocą systemu Golden Dome, wielowarstwowej sieci obronnej o szacunkowym koszcie 175 miliardów dolarów. Ta inicjatywa, kierowana przez administrację Trumpa, ma na celu ochronę kraju przed ewoluującymi zagrożeniami rakietowymi poprzez innowacyjne połączenie technologii satelitarnych i naziemnych. Dzięki już zabezpieczonemu początkowemu finansowaniu i napiętemu harmonogramowi rozwoju, projekt stanowi znaczącą zmianę w dynamice globalnego bezpieczeństwa.
Architektura systemu i projekt techniczny
Golden Dome reprezentuje przełomowe podejście typu "system systemów ", integrujące cztery różne warstwy obronne. Pierwsza warstwa obejmuje satelitarne czujniki i systemy celowania zaprojektowane do wykrywania i śledzenia rakiet podczas ich początkowej fazy startu. Uzupełniają ją trzy warstwy naziemne: przechwytujące rakiety, zaawansowane tablice radarowe oraz potencjalne technologie laserowe. Kluczowym elementem jest planowane pole rakietowe na Środkowym Zachodzie, które będzie mieścić przechwytujące rakiety nowej generacji od Lockheed Martin oraz systemy obrony obszaru wysokiego pułapu (THAAD), dodając trzecią strategiczną lokalizację obok istniejących baz w Kalifornii i na Alasce.
System ten celuje w rakiety w ich "fazie startowej ", czyli podatnym na ataki etapie wznoszenia, wykorzystując przechwytujące satelity do szybszej neutralizacji w porównaniu do tradycyjnych systemów naziemnych. Jednak głównym wyzwaniem jest opracowanie pojazdów zdolnych do wytrzymania ciepła powrotu do atmosfery przy jednoczesnym precyzyjnym namierzaniu rakiet wroga - osiągnięcie, którego technologia USA jeszcze nie dokonała. Slajdy Pentagonu "Go Fast, Think Big! " podkreślają to innowacyjne, lecz nieprzetestowane podejście.
Przywództwo i harmonogram rozwoju
Na czele projektu stoi generał Sił Kosmicznych Michael Guetlein, zatwierdzony przez Senat 17 lipca 2025 roku jako menedżer programu bezpośrednio raportujący, z uprawnieniami do usprawnienia procesów biurokratycznych. Sekretarz Obrony Pete Hegseth ustalił ambitny harmonogram: Guetlein musi utworzyć zespół w ciągu 30 dni, dostarczyć wstępny projekt w ciągu 60 dni i przedstawić pełny plan wdrożenia w ciągu 120 dni. Celem prezydenta Trumpa jest pełne uruchomienie systemu do stycznia 2029 roku, z kluczowym testem zaplanowanym na koniec 2028 roku, co pokrywa się z kalendarzem wyborów prezydenckich.
Finansowanie i wsparcie Kongresu
Projekt otrzymał znaczące wsparcie finansowe, z Kongresem przeznaczającym 25 miliardów dolarów w ramach niedawno przyjętej ustawy reconciliacyjnej oraz dodatkowymi 45,3 miliardami dolarów zaproponowanymi w budżecie na 2026 rok. Izba Reprezentantów zasugerowała dalsze 13 miliardów dolarów, co potencjalnie zwiększa krótkoterminowe finansowanie do 37 miliardów dolarów. Pomimo tego wsparcia, niepewność nadal dotyczy ostatecznego projektu i kosztów. Podczas gdy Trump szacuje całkowity koszt na 175 miliardów dolarów, Biuro Budżetowe Kongresu przewiduje zakres od 161 do 542 miliardów dolarów w ciągu dwóch dekad, a niektórzy analitycy ostrzegają przed kosztami sięgającymi biliona dolarów.
Konkurencja w przemyśle i wyzwania techniczne
Główni gracze, tacy jak Lockheed Martin, Northrop Grumman, RTX i Boeing, konkurują o kontrakty, przy czym Lockheed Martin tworzy centrum prototypowania w Wirginii, a Northrop Grumman korzysta ze swojego doświadczenia z Inicjatywy Obrony Strategicznej. Wyzwania techniczne obejmują opóźnienia w komunikacji w ramach "łańcucha zabijania " systemu oraz integrację różnych platform kontrahentów. Krytycy, w tym eksperci ds. kontroli zbrojeń, ostrzegają, że system ten może zakłócić globalne odstraszanie nuklearne, osłabiając zdolności drugiego uderzenia przeciwników, co potencjalnie może eskalować napięcia międzynarodowe.
Generał Guetlein określił to przedsięwzięcie jako "misję na skalę Projektu Manhattan ", podkreślając potrzebę ogólnokrajowej współpracy, aby dotrzymać terminu 2028 roku. Jego przywództwo będzie kluczowe w radzeniu sobie z tymi złożonościami i dostarczeniu funkcjonalnej sieci obronnej.
Globalne implikacje i przyszłe perspektywy
Rozwój Golden Dome następuje w czasie wzmożonych napięć geopolitycznych, szczególnie z krajami takimi jak Iran i Rosja, których programy rakietowe budzą obawy. Potencjał systemu do wczesnego przechwytywania zagrożeń może zmienić równowagę sił, wywołując reakcje globalnych aktorów. W miarę jak USA posuwają się naprzód, międzynarodowy dialog na temat obrony rakietowej i kontroli zbrojeń będzie kluczowy, aby zapobiec wyścigowi zbrojeń. Sukces tej inicjatywy do 2029 roku może zredefiniować strategie bezpieczeństwa narodowego na całym świecie.
