Przełomowe czteromiesięczne badanie przeprowadzone przez MIT Media Lab rzuca nowe światło na wpływ poznawczy korzystania z narzędzi AI, takich jak ChatGPT, do zadań związanych z pisaniem. Chociaż uczestnicy posługujący się ChatGPT wykonywali zadania pisemne o 60% szybciej, badanie wykazało niepokojące zmniejszenie o 32% "obciążenia poznawczego właściwego dla zadania" - wysiłku umysłowego potrzebnego do przetworzenia informacji w znaczącą wiedzę. Ta nowo odkryta wydajność, jak się wydaje, wiąże się ze znacznym kosztem, ponieważ badacze wprowadzili koncepcję "długu poznawczego", sugerując, że nawykowe zlecanie zadań umysłowych sztucznej inteligencji może stopniowo osłabiać podstawowe zdolności myślenia.
Eseje stworzone przy pomocy ChatGPT pozbawione były oryginalności i wykazywały uderzające podobieństwo. Uczestnicy zgłaszali również minimalne poczucie własności swojej pracy, co stanowiło wyraźny kontrast w porównaniu z tymi, którzy polegali wyłącznie na swoich własnych zdolnościach poznawczych. Co więcej, użytkownicy ChatGPT wykazywali rosnącą pasywność z każdym kolejnym esejem, często uciekając się do prostego kopiowania i wklejania treści generowanych przez AI. Badanie wykazało również, że te upośledzenia poznawcze utrzymywały się nawet po zaprzestaniu korzystania z narzędzi AI, sugerując możliwość trwałych zmian w przetwarzaniu informacji z powodu nawykowego korzystania z AI. Wyniki te budzą szczególne obawy w kontekście edukacji, biorąc pod uwagę potencjalną podatność młodych, rozwijających się mózgów na takie efekty.
Ujawnione różnice w łączności mózgu
Skanowanie EEG przeprowadzone podczas badania ujawniło dramatyczne różnice w łączności neuronalnej między trzema grupami uczestników. Osoby, które polegały wyłącznie na własnym mózgu, wykazały najbardziej solidne sieci neuronowe, z 79 połączeniami pasma Alpha - kluczowymi dla wewnętrznej uwagi i przetwarzania semantycznego, niezbędnego do kreatywnego myślenia. Użytkownicy wyszukiwarek wykazywali umiarkowane zaangażowanie mózgu, podczas gdy użytkownicy ChatGPT wykazywali znacznie słabszą łączność, rejestrując zaledwie 42 połączenia pasma Alpha.
Ta dysproporcja nie ograniczała się wyłącznie do pasma Alpha. Aktywność pasma Theta, która jest nierozerwalnie związana z pamięcią roboczą i kontrolą wykonawczą, wykazała 65 połączeń dla użytkowników polegających wyłącznie na własnym mózgu, w porównaniu z zaledwie 29 dla użytkowników LLM (Large Language Model). To systematyczne zmniejszanie łączności mózgu było bezpośrednio skorelowane z poziomem wykorzystywanego zewnętrznego wsparcia, wskazując na wyraźną odwrotną zależność: im bardziej uczestnicy polegali na pomocy AI, tym mniej ich mózgi aktywnie angażowały się w przetwarzany materiał.
Błędy w pamięci: Niepokojący trend
Być może najbardziej alarmującym odkryciem z badania MIT był głęboki wpływ na formowanie pamięci i przypominanie u użytkowników ChatGPT. Zdumiewające 83% uczestników, którzy korzystali z narzędzia AI, nie było w stanie dokładnie zacytować esejów, które napisali zaledwie kilka minut wcześniej. Stanowi to ostry kontrast w porównaniu z użytkownikami polegającymi wyłącznie na własnym mózgu i użytkownikami wyszukiwarek, gdzie tylko 11,1% doświadczyło podobnych trudności z przypomnieniem.
Ten deficyt pamięci silnie sugeruje, że gdy sztuczna inteligencja przejmuje ciężar poznawczy, nasze mózgi nie kodują odpowiednio informacji w sieciach pamięci długoterminowej. Jak to zwięźle ujął jeden z badaczy: „Zadanie zostało wykonane i można powiedzieć, że było to efektywne i wygodne, ale jak pokazujemy w artykule, w zasadzie nic z tego nie zintegrowałeś ze swoimi sieciami pamięci”. Konsekwencje tego są szczególnie niepokojące w środowiskach edukacyjnych, gdzie solidne formowanie pamięci jest fundamentalne dla efektywnego uczenia się i utrwalania wiedzy. Kiedy uczestnicy mieli za zadanie napisać eseje bez pomocy ChatGPT, pamiętali bardzo niewiele ze swoich wcześniej złożonych prac, wyraźnie demonstrując, w jaki sposób zlecanie myślenia sztucznej inteligencji może fundamentalnie zakłócać naturalne procesy uczenia się i konsolidacji pamięci.
Długoterminowe implikacje edukacyjne iprzyszłe rozważania
Wyniki badania MIT prowokują krytyczne pytania dotyczące roli AI w edukacji, zwłaszcza że studenci, którzy stają się nadmiernie zależni od narzędzi takich jak ChatGPT, mogą rozwijać zasadniczo odmienne wzorce poznawcze. Główna badaczka Nataliya Kosmyna podkreśliła pilną potrzebę zrozumienia tych efektów, szczególnie biorąc pod uwagę zwiększoną podatność młodych, rozwijających się mózgów na takie zmiany. Obawa ta jest dodatkowo wzmocniona przez inne badania wskazujące na korelację między zwiększonym zaangażowaniem w AI a zwiększoną samotnością, a także zmniejszoną motywacją, pomimo potencjalnych zysków w produktywności.
Konsekwencje badania wykraczają poza sferę akademicką, wkraczając w środowiska zawodowe, gdzie krytyczne myślenie pozostaje najważniejsze. Chociaż uznaje się stosunkowo niewielką próbę badawczą i status badania przed recenzją, niemniej jednak dostarcza ono pierwszych kompleksowych neurologicznych dowodów na to, jak asystenci pisania AI naprawdę wpływają na ludzkie poznanie. W miarę jak narzędzia AI stają się coraz bardziej zintegrowane z naszym codziennym życiem, te odkrycia zmuszają nas do ponownego przemyślenia delikatnej równowagi między wygodą technologiczną a imperatywem rozwoju poznawczego, szczególnie dla młodszych pokoleń, których mózgi wciąż znajdują się w kluczowych etapach formowania się istotnych szlaków neuronalnych.
